Stanisław Brzozowski

Brzozowski Stanisław, syn Aleksandra i Franciszki ze Świerczewskich, robotników, urodził się w Różanie n/Narwią w dniu 6 stycznia 1912 roku. Ojciec był z zawodu szewcem, ale z braku środków na założenie warsztatu, pracował przeważnie jako robotnik niewykwalifikowany przy różnych dorywczych pracach w Mławie i okolicy. Kształcił się najpierw w Publicznej Siedmioklasowej Szkole Powszechnej Nr 1 w Mławie, a następnie w Państwowym Seminarium Nauczycielskim męskim im. Stanisława Żółkiewskiego w Mławie. W 1927 roku wstąpił do 17 męskiej Drużyny Harcerskiej, istniejącej w Seminarium Nauczycielskim. Brał udział we wszystkich zajęciach, obozach i wycieczkach tej drużyny. Od września 1930 r. do grudnia 1932 roku był w niej zastępowym, a następnie – drużynowym. W maju 1933 roku otrzymał świadectwo dojrzałości. Zwolniony od służby wojskowej. W marcu 1933 roku zmarł mu ojciec, główny żywiciel rodziny. Na niego spadł obowiązek opieki nad matką i dwoma młodszymi braćmi, z których jeden uczęszczał do Seminarium Nauczycielskiego, a drugi do Szkoły Handlowej w Mławie. Mimo tak trudnych warunków nie otrzymał pracy płatnej w szkolnictwie. Zaproponowano mu jedynie bezpłatną roczną praktykę nauczycielską w Szkole Powszechnej w Szreńsku, co w jego warunkach było niemożliwością. Do listopada 1933 roku był bezrobotnym, a następnie – do lipca 1934 roku – pracował w Starostwie Powiatowym w Mławie, otrzymując 80 złotych miesięcznie, płatnych z Funduszu Bezrobocia. Od sierpnia 1934 roku do maja 1937 pracował jako pomoc kancelaryjna w Urzędach Gminnych: najpierw w Janowcu Kościelnym, a następnie w Niechłoninie. Otrzymywał również 80 złotych miesięcznie, płatnych z Funduszu bezrobocia. Z tej skromnej kwoty musiał pomagać matce i dwom młodszym braciom. Z dniem 1 maja 1937 roku po długich staraniach został zatrudniony jako nauczyciel kontraktowy: do końca czerwca tego roku – w Szkole Powszechnej gm. Ratowo w pow. Mławskim, a w następnych dwóch latach w Szkole Powszechnej III stopnia nr 4 w Mławie. Po wybuchu wojny zajmował się różnymi dorywczymi pracami. Na skutek donosu Niemców, mieszkających w Mławie, został z dniem 12.09.1940 roku aresztowany i uwięziony, najpierw w KL Dachau, a następnie w KL Mauthausen Gusen. Przy aresztowaniu oświadczono mu, że jest to na skutek jego działalności harcerskiej i pracy nauczycielskiej. Pracował przeważnie w kamieniołomach. Przetrwał lata obozu dzięki swej młodości i pomocy współwięźniów, którzy ratowali go w najtrudniejszych dniach oraz paczkom żywnościowym przesyłanym przez rodzinę. Zdrowia pełnego jednak nigdy nie odzyskał. Z obozu wyzwoliły go wojska alianckie. Po powrocie do Mławy i miesięcznym wypoczynku, zgłosił się do pracy nauczycielskiej. W 1945/46 roku był pracownikiem Inspektoratu Szkolnego w Mławie i prowadził dział opieki nad dziećmi i młodzieżą. W roku 1946/47 ukończył Wyższy Kurs Nauczycielski z zakresu pedagogiki, fizyki i zajęć praktycznych w Bielsku. W 1947 roku zawarł związek małżeński z Janiną Laskowską, nauczycielką Szkoły Podstawowej w Żurominie i przeniósł się do tego miasta. Do sierpnia 1950 r. był nauczycielem tamtejszej Szkoły Podstawowej. Od września 1950 do sierpnia 1953 roku uczył w Szkole Ogólnokształcącej stopnia Licealnego w Bieżuniu. W tym okresie studiował zaocznie na Wyższej Szkole Pedagogicznej w Łodzi. Otrzymał uprawnienia do nauczania chemii w szkolnictwie średnim. W 1953 roku, z uwagi na konieczność roztoczenia opieki nad matką, podjął pracę w Liceum Ogólnokształcącym im. Stanisława Wyspiańskiego w Mławie. Uczył chemii. Z dniem 1 września 1961 roku powrócił do Żuromina i jako nauczyciel chemii pracował w Technikum Ekonomicznym i Zespole Zasadniczych Szkół Zawodowych. W latach od 1961 do 1966 był tam nauczycielem, a od 1966 do 1970 – dyrektorem Technikum. W 1970 roku zrezygnował ze stanowiska dyrektora, pozostając nauczycielem chemii. W 1972 roku przeszedł w stan spoczynku ucząc do 1975 roku w niepełnym wymiarze godzin. Od 1965 roku był członkiem Rady Miejskiej w Żurominie i przewodniczącym Komisji Kultury, Oświaty i Spraw Socjalnych. Przez cały okres swej pracy zawodowej był członkiem Związku Nauczycielstwa Polskiego. Od grudnia 1975 roku pełnił funkcję przewodniczącego Sekcji Emerytów tego Związku. Odznaczony: Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski, Złotym Krzyżem Zasługi, Złotą Odznaką Związku Nauczycielstwa Polskiego, Złotą Odznaką ,,Za Zasługi dla Województwa Warszawskiego”, Odznaką Tysiąclecia Państwa Polskiego i Odznaką ,,Opiekun Miejsc pamięci Narodowej” Zmarł w Żurominie w dniu 19.12.1987 roku. Pochowany na cmentarzu w Mławie. Z dziejów harcerstwa Mławskiego 1913-1996 Arjada s.c. Ciechanów 1996 r.